Het belang van een nieuwe klimaatresolutie
De uitdagingen op het gebied van klimaat en gezondheid worden steeds groter. Denk aan de toename van infectieziekten en extreme weersomstandigheden. Een cross-regionale, inclusieve aanpak is dus hard nodig.
Het adresseren van de relatie tussen klimaatverandering en gezondheid is essentieel geworden voor het streven naar een duurzame toekomst. Vorig jaar heeft Nederland een mondiale gezondheidsstrategie gelanceerd met klimaat als een van de drie prioriteiten. In dat kader trekt Nederland, samen met een diverse groep landen bij de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), het proces voor een nieuwe resolutie over klimaatverandering en gezondheid. Het streven is om deze in mei 2024 met consensus van alle lidstaten te laten aannemen.
Mieke Molthof is beleidsadviseur bij de directie internationale zaken van het ministerie van VWS.. Molthof is tevens coördinator vanuit Den Haag voor klimaatdiplomatie en zorgt dat het proces voor een nieuwe WHA-resolutie over klimaatverandering en gezondheid zo goed mogelijk verloopt. Dat is een officiële beslissing of afspraak die gemaakt wordt tussen de lidstaten over een specifieke kwestie. Bij de WHO wordt er over die beslissingen gestemd tijdens de World Health Assembly (WHA), de algemene vergadering van de WHO. Resoluties worden gebruikt om beleid en actie op internationaal niveau vast te stellen.
De huidige resolutie stamt uit 2008. Maar in vijftien jaar is veel veranderd. Molthof: “We merken dat er steeds meer actie nodig is om met klimaatverandering en de bijbehorende gezondheidsuitdagingen om te gaan. De WHO heeft klimaatverandering bestempeld als de grootste gezondheidsdreiging van de 21e eeuw. Om deze verandering het hoofd te bieden, is sterke internationale samenwerking essentieel. Voor zowel het klimaatbestendig als het duurzaam maken van gezondheidssystemen. Daarom hebben we vanuit Nederland het initiatief genomen om internationaal een nieuwe resolutie op te stellen. Samen met Peru, Fiji, Barbados, het Verenigd Koninkrijk en Kenia als partners, zijn we kartrekker van de nieuwe resolutie. We hebben bewust gekozen voor een cross-regionale groep landen met verschillende achtergronden om zoveel mogelijk standpunten te vertegenwoordigen.”
Waar gaat de hervormde resolutie over?
“De nieuwe klimaatresolutie draait primair om twee aspecten; wereldwijde actie en mainstreaming. Ten eerste vragen we de WHO om een wereldwijd actieplan op te stellen. Er bestaat momenteel een actieplan dat specifiek gericht is op Small Island Developing States. Dat plan richt zich op eilanden die in het bijzonder kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. De huidige ontwikkelingen laten echter zijn dat er overal in de wereld actie nodig is. Ten tweede proberen we klimaat een integraal onderdeel te maken van het General Program of Work van de WHO. Er bestaat al een apart WHO-klimaatteam, maar klimaat is nog geen integraal onderdeel van al het werk dat de WHO doet. Een gevolg hiervan is dat er nog grotendeels in silo’s wordt gewerkt, en het klimaatteam regelmatig met financieringsproblemen kampt. Het team is grotendeels afhankelijk van vrijwillige bijdragen, en mist daarmee robuuste, duurzame financiering. Dit willen we veranderen.”
Wat is de connectie met Health Day op 3 december?
“De VN-klimaattop (COP) vond plaats van 30 november tot en met 12 december 2023 in Dubai, in de Verenigde Arabische Emiraten (V.A.E.). Health Day is een initiatief van de V.A.E. - die de klimaattop organiseren -, om de onderlinge verbanden tussen klimaatverandering en de menselijke gezondheid en welzijn op de kaart te zetten. Het is de eerste keer dat er tijdens een COP een speciale Health Day en Climate-Health Ministerial wordt georganiseerd. Health Day is gevuld met allerlei gezondheidsevents. Aan het einde van de dag is er een Climate and Health ministerial. Dit is bedoeld voor gezondheidsministers om politieke commitments uit te spreken over het aanpakken van de wederzijdse impact die klimaat en gezondheid op elkaar hebben.
Daarbij is Health Day een belangrijk moment voor ons om de nieuwe WHO klimaatresolutie een extra duwtje in de rug te geven. We willen de politieke commitments vertalen naar acties. We vragen de WHO bijvoorbeeld om een actieplan, maar vragen ook acties van lidstaten. We willen de gezamenlijke verantwoordelijkheid stimuleren. Health Day biedt een kans om hier extra aandacht aan te schenken.”
Wat is de link met de Global Health Hub?
“De Hub speelt voor ons een belangrijke rol. Een van de communities of practice is natuurlijk klimaat. Deze community en de ondersteunende partners helpt ons ideeën op te doen voor de resolutie. De partijen in de hub kunnen heel behulpzaam zijn. Bijvoorbeeld door landen en stakeholders te stimuleren zich achter dit initiatief te schalen. Of door verschillende perspectieven te laten horen over het onderwerp klimaat en gezondheid. Samenwerking tussen zoveel mogelijk partijen is de enige manier om de huidige klimaatuitdagingen het hoofd te bieden.”